برنج گياهي است ويژة كشت در مناطق گرم و باتلاقي و كلاً گياهي نيمه گرمسيري است. اين گياه در طول دورة رشد به آب فراوان نياز دارد كه در حدود 30000 متر مكعب در هكتار است. بنابراين بايد در مناطقي كه بارندگي در آن به اندازة كافي وجود داشته باشد كشت شود. در مناطقي كه بارندگي آنها در حدود 1000 ميليمتر باشد كشت برنج امكانپذير بوده و محصول خوبي بدست ميآيد. چنانچه بارندگي از اين مقدار كمتر باشد رشد برنج دچار اختلال خواهد شد. وجود سرما نيز باعث توقف رشد برنج خواهد شد و توليد محصول را پايين ميآورد. متوسط دماي مورد نياز برنج حدود 33 درجه سانتيگراد است كه اين رقم در مورد ارقام زودرس كمتر و در مورد ارقام ديررس بيشتر است و ممكن است به 40 درجه سانتيگراد و يا حتي بيشتر نيز برسد.
ميانگين دماي محيط كشت برنج بايد بين 22 تا 30 درجه سانتيگراد باشد. هرگاه دماي محيط از 13 درجه سانتيگراد پايينتر آيد برنج با سرما روبرو ميشود همچنين هرگاه دماي محيط از 40 درجه سانتيگراد بيشتر شود باعث اختلال در رشد ريشه خواهد شد و گياه را از بين ميبرد. دماي محيط كشت در طول دورة رشد همواره بايد متناسب با مراحل رشد گياه باشد، دماي مذكور بويژه در زمان گل دادن بايد متناسب و كافي باشد، زيرا در اين دوره گياه به حداكثر درجة حرارت نياز دارد. بهترين دما در اين زمان 23 درجة سانتيگراد است. چنانچه در اين مرحله از رشد برنج دماي محيط پيرامون بعللي پايين باشد و رطوبت هوا نيز بيش از اندازه طبيعي يعني بالاتر از 80 درصد باشد تلقيح بخوبي انجام نشده و دانه تشكيل نخواهد شد، بعبارت ديگر برنج پوك شده و در نتيجه ميزان توليد محصول به اندازة قابل ملاحظهاي پايين خواهد بود بطور كلي رطوبت در محيط كشت برنج نبايد كمتر از 40 درصد و بيش از 90 درصد باشد. برنج گياهي است ويژه كاشت در مناطق باتلاقي و بنابراين محيط كشت برنج هميشه بايد بصورت غرقاب باشد. با اين وجود در عمل تنفس اين گياه اختلافي بوجود نميآيد زيرا برنج ميتواند از اكسيژن محلول در آب استفاده نموده و نياز تنفس خود را برطرف نمايد همچنين ميتواند مقداري از اين اكسيژن را از طريق ساقه تأمين نمايد. بطور كلي دماي آب در روز بايد دو برابر شب يعني حدود 31 درجه سانتيگراد باشد معذالك آب داخل كرتها را بايد در شب خارج نمود تا دماي خاك در شب كاهش يابد و مجدداً با وارد كردن آب خنك دما را كاهش داد. اين عمل مزيت مهمي دارد و آن اين است كه در نتيجة اين عمل تنفس گياه در شب كاهش يافته و از تجربة مواد آلي توليد شده در روز جلوگيري بعمل ميآيد. شدت نور نيز در رشد گياه برنج نقش مهمي دارد. بطوري كه اين گياه براي انجام عمل تلقيح به شدت نور بالايي نياز دارد. ارتفاع از سطح دريا در رشد برنج تأثير زيادي نداشته و اين گياه را ميتواند تا ارتفاع 1400 متري از سطح دريا نيز كشت نمود. شرايط اقليمي استان گيلان و مازندران به دلايل زير براي كاشت برنج مناسب ميباشد. جدا شدن جلگههاي پست خزر از فلات مركزي ايران توسط رشته كوههاي البرز سبب ايجاد آب و هواي معتدل مديترانهاي با درصد رطوبت بالا در استان گيلان شده است. مجاورت استانهاي گيلان و مازندران با درياي خزر و وجود تودههاي كوهستاني اورال باعث بوجود آمدن منطقهاي باران خيز شده است مجموع شرايط حاصله باعث شده كه كشت برنج در اين مناطق موفقيتآميز باشد.
ميانيگن دماي مناسب براي كشت برنج حدود 24 درجه سانتيگراد است كه اين رقم بسيار نزديك به ميانگين دماي استان گيلان است (ميانگين دما در حدود 16 درجه سانتيگراد است كه اين رقم در تابستان به 36 درجه سانتيگراد نيز ميرسد). ميزان بارندگي در استان گيلان اغلب بالاتر از 800 ميليمتر است و اغلب ممكن است اين رقم به 2000 ميليمتر برسد كه اين مقدار مناسب براي كاشت برنج است. اين استان از نظر رطوبت نيز براي برنج مناسب ميباشد. رطوبت مناسب براي كشت برنج 70 تا 80 درصد است.
شرايط مذكور باعث شده است تا كاشت برنج در شمال كشور رونق يافته و با موفقيت همراه باشد.
البته گاهي اوقات نيز بارندگي مصادف با زمان تلقيح برنج بوده كه در اين صورت شديداً تأثير منفي روي توليد محصول خواهد داشت. همچنين گاهي اوقات نيز بارندگيهاي شديد و مداوم در زمان برداشت برنج انجام ميگيرد، كه سبب ورس محصول شده و برداشت آنرا با مشكل روبرو ميسازد.